Środa Popielcowa 2023

Jl 2,12-18; Ps 51; 2 Kor 5,20-6,2; Mt 6,1-6.16-18

 

Wielki Post

„(…) zarządźcie święty post (…)” (Jl 2,15)

Ale właściwie o co chodzi?... Co to jest ten post?...

Pytanie wielce zasadne, bo post dzisiaj kojarzy się niektórym ludziom – zwłaszcza młodym - tylko z wiadomością na Facebooku. I takich ludzi będzie coraz więcej….

Ale również i my, którzy dzisiaj – Środą Popielcową - ten Wielki Post rozpoczynamy, musimy ciągle na nowo sobie przypominać, o co w poście chodzi… A pomocą w tym przypominaniu niech będą dla nas teksty dzisiejszej Liturgii Słowa.

I zacznijmy od sprawy najważniejszej: Istotą postu nie jest samo umartwienie; nie są nią takie czy inne wyrzeczenia. Czasem je mnożymy… Czasem szukamy jakichś nadzwyczajnych… One jednak nie są istotą postu. To tylko środek do celu…

A celem - istotą - postu jest nawrócenie… Celem postu jest przemiana serca…

„Nawróćcie się do mnie całym sercem, przez post i płacz, i lament.” – mówi Pan (Por. Jl 2,12)

„Rozdzierajcie jednak serca wasze, a nie szaty! (Jl 2,13)

Na początku zaś nawrócenia stoi uznanie swojej grzeszności i słabości. Wołamy więc za Psalmistą; wołamy w prawdzie serca:

„Uznaję (…) nieprawość moją,

A grzech mój jest zawsze przede mną.” (Ps 51, 5)

Jednak w grzeszności nie pozostajemy sami. Jest przecież miłosierny Bóg. Do Niego więc wznosimy modlitwę:

Zmiłuj się nade mną, Boże, w łaskawości swojej

W ogromie swej litości zgładź moją nieprawość.

Obmyj mnie zupełnie z mojej winy

I oczyść mnie z grzechu mojego. (Ps 51,3-4)

I nie są to tylko puste słowa. My naprawdę potrzebujemy nawrócenia; potrzebujemy przemiany serca… Każdy i każda z nas. A ta przemiana jest przede wszystkim Bożą łaską. Stąd więc prośba:

Stwórz, Boże, we mnie serce czyste

I odnów we mnie moc ducha. (Ps 51,12)

Istotą postu jest nawrócenie; pojednanie z Bogiem; otwarcie na Jego miłość; przyjęcie Jego łaski. Dlatego święty Paweł poucza nas:

„W imię Chrystusa prosimy: pojednajcie się z Bogiem!” (2 Kor 5, 20) Nie przyjmujcie Bożej łaski na próżno. (Por. 2 Kor 6,1)

Istotą postu jest nawrócenie, przemiana serca, pojednanie z Bogiem, przyjęcie Jego miłości. Temu mają właśnie służyć uczynki postne. I wcale nie muszą być one nadzwyczajne. Ważna jest jednak ich motywacja.

Jezus wskazuje w Ewangelii trzy praktyki postne - które były też filarami żydowskiej pobożności - jałmużnę, modlitwę i post, czyli umartwienie.

Kluczowym terminem do zrozumienia pouczeń Jezusa - które słyszeliśmy w dzisiejszej Ewangelii - jest zaś słowo obłudnik. Greckie słowo w ten sposób przetłumaczone oznacza aktora lub symulanta. Odnosi się ono do człowieka, krtóry – jak aktor na scenie – odgrywa tylko pewną rolę przed publicznością i udaje kogoś, kim nie jest.

Obłudnik zainteresowany jest tym, by sprawić wrażenie, że wykonuje dobre uczynki i chodzi mu w zasadzie tylko o to wrażenie – dzisiaj powiedzieliśmy dobry pijar – a nie o faktyczne wykonywanie uczynków dla nich samych.

Może pamiętamy jeszcze – ten fragment Ewangelii czytaliśmy w pierwszą niedzielę lutego – jak Jezus wzywał uczniów, by byli solą ziemi i świtałem świata. Mówił:

„Tak niech świeci wasze światło przed ludźmi, aby widzieli wasze dobre uczynki i chwalili Ojca waszego, który jest w niebie.” (Mt 5,16)

Nie chodzi więc o to, że ludzie nie mają widzieć naszych dobrych uczynków. Mamy być przecież świadkami. Ale nie świadkami samych siebie! Jeżeli zaś wykonujemy dobre uczynki po to, by zwrócić uwagę na samych siebie, to ludzie będą nas może chwalili, ale nie Boga. Wtedy odebraliśmy już swoją nagrodę…

I jeszcze bardzo praktycznie.

Na pewno nie zabraknie nam w Wielkim Poście okazji do dania jałmużny; nie zawsze muszą być to pieniądze; może być przecież żywność czy ubranie…

Możemy też – więcej: musimy też – się postarać, by Wielki Post był czasem modlitwy. I tej osobistej – takie osobiste zatrzymanie przed Bogiem jest po prostu niezbędne! – i tej wspólnotowej - chociażby Drogi Krzyżowej i Gorzkich Żali, tych tradycyjnych wielkopostnych nabożeństw.

Warto też podjąć konkretne umartwienie. Trzeba w tym czasie odmówić sobie różnych przyjemności. Nie tylko ograniczyć jedzenie. Możliwości jest wiele. Pewnie ograniczenie korzystania z mediów społecznościowych czy gier komputerowych byłoby bardzo wskazane. I kosztowałoby trochę…

Podejmując te praktyki, nie skupiajmy się jednak na sobie; nie chciejmy się nimi chwalić przed ludźmi…. Wtedy odbierzemy od ludzi nagrodę…

A nam nie chodzi o taką nagrodę, a o zbliżenie się do Boga; o nawrócenie serca i o otwarcie się na Bożą miłość.

Po to przecież jest ten czas. Czas upragniony, czas zbawienia. (Por. 2 Kor 6,2) Po to jest Wielki Post. Amen.

Ks. Bogusław Banach, PMK Mannheim